Anke Bruggeman (bibliotheek Dalfsen): We willen nieuwsgierigheid aanwakkeren

“Wat hebben we hier te doen?” is een centrale vraag in de denkwijze van Anke Bruggeman, directeur van bibilotheek Dalfsen. Voor een bibliotheek is het antwoord op die vraag stevig aan het veranderen. Bruggeman gebruikt het sleutelwoord ‘taal’ als antwoord op haar eigen vraag.

Uitleen van boeken
“De bieb was vroeger het uitleeninstituut van het gedrukte woord. Maar die rol verandert. Natuurlijk lenen we nog wel boeken uit, brengen cultuur met romans, delen kennis via boeken, maar vroeger kwamen de mensen daarvoor naar de bibliotheek. Die rol verschuift naar een bovenliggende maatschappelijke en educatieve rol. ‘Taal’ vat dat wel mooi samen, een middel om om te zien naar elkaar, elkaar te leren kennen, te leren van elkaar. Zelfs handwerken is taal, een praatgroep voor Syrische vluchtelingen is dat ook. Kijk maar eens welke gesprekken er loskomen als een groep vrouwen punnikt, haakt of breit. Dat gaat vanzelf. Je bent met je handen bezig met iets waar je met je hoofd niet altijd even goed bij hoeft te zijn… en dan gaan mensen praten. Ik zie dat ook bij de praatgroep van Syrische vluchtelingen. Die zijn gevlucht uit een oorlogsgebied en komen hier in een heel andere cultuur terecht. In Syrië zitten de mannen en vrouwen vaak gescheiden van elkaar in groepjes bijeen. De thema’s die ze daar als vrouw onderling bespraken, dat zijn misschien de thema’s die hier in een relatie op tafel komen. Maar die structuur kennen ze niet. De behoefte aan zo’n vrouwengroep blijkt groot!”

Nieuwe doelen
Is dat dan de nieuwe bibliotheek? “We zitten in Dalfsen, Oud- en Nieuwleusen en in Lemelerveld in het kulturhuus. Met boeken uitlenen alleen komen we daar niet meer verder. Toen heb ik die vraag gesteld: wat hebben we hier te doen? Dat heeft geleid tot een missie dat we iedereen toegang willen geven tot vaardigheden. Om er kennis mee te maken en om kennis te vergroten. We willen een innovatieve omgeving bieden die nieuwsgierigheid aanwakkert en aanzet tot leren. De bieb is daarin een schakel, soort van voorwaarde scheppend. Toegankelijk en open, professioneel en dichtbij.

We zijn met die veranderende opstelling in Nieuwleusen begonnen, in De Spil. Dat was de beste plek om van start te gaan. Een goed gebouw en een bestuur dat direct aanvoelde wat de bedoeling was, zich open opstelde. Want uit de vraag wat we te doen hebben, rolt ook de vraag of we dat eigenlijk wel doen en zo niet, hoe dat dan anders moet! Daar is lef voor nodig, kan ik je verzekeren.

Alle gebruikers in gesprek
Ze zijn met alle gebruikers van De Spil in gesprek gegaan. Dat zijn VO Agnietencollege, Saam Welzijn, Interact Contour en natuurlijk het Kulturhus zelf om te kijken wat je samen kunt doen. Nu bijna drie jaar verder is er door het Agnietencollege een talentenbrigade in het leven geroepen die een eigen ruimte heeft gekregen in het Kulturhus, het Talentenhus. Ze vloggen, bloggen, you tube-en, leren met drones te werken, en dat wordt dan weer gecombineerd met de creatieve ruimte in de bibliotheek. In die ruimte is alles mogelijk. In ons beeld kun je daar van 0 tot 100 je eigen ontdekkingsreis maken en anderen leren kennen omdat dezelfde thema’s je aanspreken. Per ongelukke ontmoetingen die je niet had kunnen arrangeren, maar waarvan je wel zeker weet dat ze gaan ontstaan. Als je zorgt dat het thema aan de praattafel over werk en ontwikkeling gaat, weet je ook zeker dat er mensen komen te worstelen met emoties als schuld en schaamte. Wij als bibliotheek faciliteren vanuit onze rol die gesprekken. Sociaal cultuur werk of zelfs maatschappelijk werk pakken hun rol daarna. Zo vul je aan in plaats van dat je concurreert.

Platteland
Anke Bruggeman ziet op die manier de rol van de bibliotheek op het platteland weer heel essentieel worden. “In de stad zie je bibliotheken samen werken met theaters en muziekscholen. Daar is de verandering eerder en sneller ingezet. Een plattelandsgemeente als Dalfsen met een groot buitengebied heeft een eigen karakteristiek. In de kernen is gemeenschapszin aanwezig. Mensen kennen elkaar nog en zien naar elkaar om. Het is daarom belangrijk dat onze bibliotheek lokaal goed verankerd is. Wat niet wegneemt dat we ook die onmisbare kennisbank blijven. Met Zwolle en Kampen zijn we bezig inniger samen te werken op de uitvoering van die kerntaak.”

Zo pakt de bibliotheek Dalfsen dus zowel haar lokale als haar overstijgende rol. ‘En wordt vorm en inhoud, een steeds sterker verband. Want dat is wat we hier te doen hebben.”