Kris Pals: Kulturhus van de toekomst draait misschien wel om definitie van het woord ‘kultur’

Een buurthuis zorgt ervoor dat het gezellig blijft in de buurt, wijk of kern. Een gemeente heeft daar belang bij omdat het de leefbaarheid in de hele gemeente raakt. De provincie kijkt daar overstijgend naar: welke overkoepelende rol van betekenis kan de provincie hebben om de koppeling tussen maatschappelijk vastgoed en de rol van het sociaal cultureel werk zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen?

Dit is een artikel in de reeks over buurt- en clubhuizen in coronatijd. Hoe leggen ze noodverbanden aan, hoe ruimen ze het puin en op welke manier maken ze straks een doorstart. Kris Pals was over dit onderwerp ook te gast in de talkshow Kiek An. Dat interview kun je hier bekijken: https://youtu.be/grtOYW6nFG0

Kris Pals is namens de provincie net een maand bezig om dat speelveld eerst maar eens in kaart te brengen, “dus om nou gelijk al een antwoord op die grote vraag te geven wat de provincie kan bijdragen, kom dan over een jaar nog maar eens terug.” Sterker nog, de provincie had Pals al voor de opdracht gevraagd, nog voordat corona uitbrak. “Dat betekent aan de ene kant dat de opdracht zelfs iedere keer nog weer een beetje anders geformuleerd wordt, maar aan de andere kant worden er door corona ook op een soort van hortende en stotende manier dingen sneller duidelijk.”

Bijvoorbeeld dat in het provinciaal beleid maatschappelijk vastgoed, de gebouwen, niet per definitie onder de zelfde noemer vallen dan de sociale activiteiten die er binnen gebeuren. “Als adjunct directeur van het Kulturhus in Borne had ik al lang ervaren dat je het gebouw niet los van de activiteiten kunt zien! De stenen en wat er binnen gebeurt en kán gebeuren hebben een directe relatie.”

Corona heeft ze beiden trouwens behoorlijk op de kop gezet. “De buurt- en clubhuizen moesten dicht en dan ga je ineens heel anders tegen het maatschappelijk vastgoed aankijken. Je gaat je ineens afvragen wat er staat en waarom. Maar ook wat er gebeurt en waarom. Er wordt van alles aangeboden. Maar wordt er ook gekeken waar behoefte aan is?” Voor Kris zijn dat geen vragen waar twijfel achter verborgen ligt, maar oprechte vragen: “laten we eens kijken wat we doen en waarom we dat doen.”

De OVKK doet op dit moment onderzoek op lokaal niveau. Overijssel is haar rol op provinciaal niveau aan het herdefiniëren. Pals gaat dat een jaar lang tegen het licht houden. Maar ze heeft al wel een denkrichting: “Een kennis van mij heeft een kapperszaak. Toen corona daar ineens was moest de zaak dicht en kon ze niet meer knippen. Er zat alleen wel een brancheorganisatie achter, de algemene Nederlandse kappersorganisatie, die achter de schermen in staat waren draaiboeken te maken voor de hele branche. Met een heleboel vragen kon ze daar terecht. En alle andere kappers ook. Zoiets zou ik me in Overijssel ook wel voor kunnen stellen. Dat de provincie de koepel is voor kennis en kennis delen. Daar zijn gewoonweg voordelen uit te halen. Zowel hoogover als praktisch. Niet ieder voor zich, geen concurrenten, maar delen en van elkaar te leren zijn. Dat bij elkaar brengen zou ik graag doen!”

Een voorbeeld. Stel je hebt een kleine theaterzaal. Het kost veel tijd om je in de wereld van het professionele aanbod onder te dompelen om mooie shows in je zaal te programmeren. Wellicht valt er een samenwerking op te zetten met een groter podium die jou als zaal meeneemt in de programmering. Levert veel tijd op, die je dan juist weer kan steken in het aanjagen van lokaal initiatief. Of je hebt ook jongerenwerk in huis en kunt samen met de bibliotheek een programmering afspreken die gericht is op talentontwikkeling. Een kerntaak van bibliotheken en jongerenwerk als je het mij vraagt. Hoe het ook zij: leer van elkaar. Het is overal maatwerk, maar de kennis erachter is breder toepasbaar.

“Er zijn best veel van dat soort type organisaties. De VNG voor gemeenten, dat je daar kunt kijken hoe het ook kan, maar dat je wel gewoon je eigen weg kunt kiezen. Vakbonden, branche-organisaties, ze dienen een soort van overkoepelen doel. En als je dan op die manier denkt kom je ook meteen te praten over de combinatie met die stapel stenen en de activiteiten die je houdt.”

Kris Pals wil in dat kader ook de regulier gebruikte definitie van een Kulturhus nog wel eens tegen het licht houden. “Dat woord komt van origine uit Denemarken. Wij zijn dat woord kultur gaan vertalen als cultuur. Maar in Denemarken bedoelen ze er veel meer een natuurlijke habitat mee, de biologische vertaling van kultur, wat je met elkaar in een samenleving nodig hebt om het er goed te hebben. Die kultur, misschien moeten we dat wel weer gaan zien als de basis van het Kulturhus van de toekomst.”

Kijk hier de talkshow Kiek An over dit onderwerp: https://youtu.be/DzKCB65_Auk