Zoomsessie Corona: Beter zicht op financiële problemen én oplossingen
We kijken terug op een waardevolle zoomsessie waarin initiatieven, maatschappelijke organisaties en overheden met elkaar in gesprek gingen over de financiële impact van de coronacrisis. In dit artikel delen we een aantal veelvoorkomende financiële problemen én oplossingen die tijdens de zoomsessie naar voren kwamen.
Vaste lasten lopen door
Kosten voor de huur van een accommodatie zoals een dorpshuis of ontmoetingsplek, de energielasten – en die zijn voor veel oude gebouwen niet mals – en personeelskosten drukken zwaar op de begroting. Misschien lopen er contracten met leveranciers of andere samenwerkingspartners. Goed om met hen meteen het gesprek aan te gaan; wacht niet tot het water je aan de lippen staat. Ga ook nu al in gesprek met je gemeente of fonds over de impact van corona op je initiatief.
De gemeente kan initiatieven op veel manieren bijstaan, bijvoorbeeld door de huur een paar weken of maanden op te schorten of bij wijze van uitzondering kwijt te schelden. Je kunt ook met de gemeente in gesprek gaan over onroerendezaakbelasting en flexibeler omgaan met subsidietoekenning. Dat wordt in veel gevallen ook al gedaan.
Personeelskosten en regelingen overheid
Bij sommige dorpshuizen zijn mensen in dienst, bijvoorbeeld als beheerder. Als het vanwege de plots wegvallende inkomsten niet lukt om de personeelskosten te betalen, check dan in elk geval eerst of je in aanmerking komt voor een van de landelijke regelingen. Check sowieso de NOW-regeling (voor werkgevers) – de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid.
Deze regel is in de plaats gekomen van de werktijdverkorting. Op deze pagina zie je voor wie de regeling bedoeld is en of je er aanspraak op kunt maken. Ook is er extra steun voor zelfstandigen, die Tozo heet: tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers. Meer informatie over Tozo vind je hier.
Op de site van de Kamer van Koophandel staat ook een heel uitgebreid overzicht.
De Landelijke Vereniging Voor Kleine Kernen en LSA- bewoners pleiten er samen voor dat de ondernemersregeling (de TOGS, een eenmalige gift a 4000 euro) wordt verruimd, zodat bewonersinitiatieven ook in aanmerking komen.
Op basis van SBI-codes lijken veel bewonersinitiatieven zoals buurthuizen en ontmoetingsplekken er tot onze verbazing nu niet onder te vallen. Verschillende Kamerleden hebben vragen gesteld aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de grote financiële impact van de coronacrisis en bewonersinitiatieven. Op 7 april zijn weer nieuwe SBI-codes opgenomen. Helaas de 88-codes (die dus betrekking hebben op de gemeenschapshuizen) nog niet. De Commissie VWS benaderd is opnieuw benaderd; de provincie Friesland heeft een brief ter ondersteuning gestuurd naar ROV en Tweede Kamer. In de Tweede Kamer heeft William Moorlagh (PvdA) hier aandacht gevraagd voor vragen te stellen. Zodra er meer nieuws is vind je dat op onze website en in de nieuwsbrief.
Sportaccommodaties kunnen al wel onder deze regeling vallen, mits zij de juiste SBI code hanteren.
Snel teruglopende inkomsten
De lente hangt in de lucht. Voor veel initiatieven breekt nu normaal gesproken de tijd van feesten en partijen aan. Geen verhuur van ruimtes voor verjaardagen, geen volle terrassen. Deze seizoensgebonden inkomsten worden nu gemist. Er werd door verschillende mensen aangegeven dat het voor dorpshuizen en initiatieven van groot belang is om heel goed zicht te hebben op de financiën. Hoe beter je weet waar je staat, hoe beter en gerichter je actie kunt ondernemen. Het is van belang om tijdig actie te ondernemen. Door te weten waar je staat, heb je een verhaal richting geldverstrekkers. Er is angst dat ook een deel van de initiatieven het niet redt. Hiervoor is ondersteuning op korte termijn gewenst.
Voldoen aan subsidievoorwaarden en richtlijnen
Er werd door meerdere aanwezigen aangegeven dat het nu lastig is om te voldoen aan de prestaties die in de subsidiebeschikking staan. Hoe ga je daarmee om?
Gedeputeerde Roy de Witte gaf aan dat er vanuit de provincie coulant wordt omgegaan met de prestaties uit de subsidiebeschikking en dat nieuwe aanvragen versneld worden behandeld van initiatieven zodat er geld beschikbaar komt. Krijg je subsidie? Ga dan met de verstrekker in gesprek over de voorwaarden in deze tijd. Men is in deze tijd heel welwillend om in gesprek te gaan over een alternatieve invulling en besteding van je geld.
Sociaal noodfonds in de steigers
Een sociaal noodfonds staat al in de steigers. Het gaat om een tijdelijk fonds om de financiële problemen bij sociale initiatieven door de coronacrisis te overbruggen. Het fonds is er in eerste instantie voor initiatieven die hun meerwaarde voor de samenleving al hebben aangetoond. Het moeten organisaties zijn waarvan de activiteiten tijdelijk niet (of nauwelijks) kunnen doorgaan en voor wie het opbrengen van vaste lasten een probleem is de komende maanden. Om dit fonds te realiseren is het noodzakelijk dat fondsen, overheden en bedrijven samenwerken en dat er een loket komt
Het noodfonds wordt getrokken door MAEX en de Maatschappelijke Alliantie en kan rekenen op steun van LSA bewoners, De Landelijke Vereniging Voor Kleine Kernen, Nederland Zorgt Voor Elkaar, Lokale Fondsen Nederland, Stichting Lenthe, Ignaz Anderson, Jantje Beton, Health-Holland, Deedmob en Goodup.
Noodfonds Oranje Fonds
Het Oranjefonds riep eeen speciale versnelde aanvraagprocedure voor coronahulp in het leven. Hier is massaal gebruik van gemaakt. Door de grote getalen aan aanvragen, heeft het Oranjefonds het maximale budget bereikt. Vandaar dat het noodfonds nu is gesloten. Uiterlijk dinsdag 14 april laten zij weten hoe en of zij verder kunnen gaan met het loket. Je leest hier meer over het noodloket van het Oranje Fonds.
Andere (tijdelijke) bronnen van inkomsten
De vraag van veel initiatiefnemers zit m vooral in deze vraag. Hoe gaan we toch inkomsten genereren. Creativiteit is geboden en dat is niet altijd makkelijk.
Er kwam toch al veel verschillende ideeën langs.
- Er werden verschillende mogelijke fondsen benoemd die wellicht een bijdrage kunnen leveren. Voorbeelden die genoemd werden zijn de Rabobank Coöperatiefonds en Stichting DOEN.
- Kijk ook eens verder dan de overheid en fondsen gaven verschillende deelnemers aan. Ondernemers zijn vaak ook bereid om de gemeenschap te helpen en dat hoeft niet eens direct in geld. Pak de telefoon en ga het gesprek aan met lokale bedrijven.
- Vergeet ook de initiatieven in de zorg niet. Er is behoefte aan ruimte. In de nieuwe 1,5 meter maatschappij kunnen dorpshuizen ook een rol vervullen. Daar liggen kansen.
- Verschillende dorpshuizen bieden thuiswerkplekken aan.
- Kijk goed naar wat er in je dorp wordt georganiseerd. Kijk of je kunt aansluiten/aanvullen. Als je je bewust bent van je omgeving ben je bezig met waar behoefte aan is.
Het ‘after-corona’ tijdperk
Aan het eind van de bijeenkomst werd ook al gesproken over de tijd na deze crisis-fase. Nederland maakt zich klaar voor een 1,5-meter samenleving. Het is voor mfa’s, dorpshuizen en initiatieven van belang om na te gaan denken wat er in de ‘after-corona’ tijd op je af gaat komen en hoe je daar op in wil springen. Naast andere activiteiten vraagt dit ook dat kritisch gekeken moet worden naar het kern brede aanbod aan maatschappelijke gebouwen en het efficiënter organiseren van deze gebouwen. Het samenvoegen van gebouwen kan hier onderdeel vanuit maken, net als het sluiten van sommige accommodaties. Daarnaast kan de 1,5 meter samenleving kansen bieden. Scholen en zorginstellingen bijvoorbeeld. Zij zullen zaken anders moeten gaan organiseren en hebben daarvoor wellicht ruimte nodig. Wellicht kan ruimte in accommodaties worden ingezet voor deze doelgroepen. Dat biedt kansen.
De volgende tips en aandachtspunten werden gedeeld:
- Mensen blijven behoefte houden aan solidariteit en gemeenschapszin. Misschien nog wel meer dan voor de crisis. Ook in een 1,5 meter maatschappij is dit mogelijk. Gebruik dit als vertrekpunt.
- Als je als dorpshuis open wilt gaan, zorg dan voor voldoende hygiënische middelen, zoals zeep, desinfectiemiddelen en papieren doekjes om handen mee af te drogen.
- Digitale dienstverlening krijgt een grotere rol en kan fysieke ontmoeting ook stimuleren en bevorderen. De komende tijd zou een digitaal dorpshuis mogelijkheden kunnen bieden.
- Het wennen aan het ‘nieuwe normaal’ kost tijd en dat mag.
- Het blijft hoe dan ook belangrijk om mensen bij elkaar te brengen.
- Er moet ook aandacht zijn voor de mensen die minder digitaal vaardig zijn. Dat betekent aan de ene kan ook niet digitale activiteiten, maar ook juist deze mensen helpen digitaal vaardiger te worden.
- Er wordt bijvoorbeeld samen met de UTwente gewerkt aan een online marktplaats voor mantelzorg activiteiten
- Veel initiatiefnemers zien dat dit allemaal kan, maar worstelen met de vraag “Hoe pak je dat dan aan? “
- Er is behoefte aan een pool met goede ideeën, waar men met elkaar van kan leren.
Hoe nu verder
Iedereen is op zijn of haar eigen manier bezig om invulling te geven aan de uitdagingen waar we nu voor staan. Ook als OVKK werken we dagelijks om onze achterban te helpen.
Samenvattend is er veel werk te verrichten, die zich laat opsommen de volgende drie fases:
- Noodhulp, financiële maatregelen voor noodlijdende exploitaties.
- Puinruimen, een weg vinden in de tijdelijke 1,5 meter samenleving.
- Opbouwen, doorontwikkelen naar duurzame organisaties en gebouwen die aansluiten bij de vraag van de samenleving.
Als er één les te leren is, is dat we de huidige uitdagingen alleen overwinnen als we samenwerken. Met een expertteam, gecoördineerd door de OVKK - Overijsselse Vereniging van Krachtige Kernen -, in samenspraak met de Provincie Overijssel, gaan we aan de slag om onze dorpshuizen en mfa’s toekomst bestendig te maken en invulling te geven aan bovenstaande punten. We houden je op de hoogte!
Op korte termijn hulp nodig?
Je kunt bellen met de helpdesk voor maatschappelijk vastgoed. 10 organisaties met experts op dit thema bieden een kosteloos adviesgesprek aan.
Je kunt daarvoor bellen met de OVKK, op nummer 06-57448753.
Ook kun je terecht bij één van de 4D makelaars in je eigen regio. Contactgegevens zijn te vinden via www.stimuland.nl/4D
Op www.samenvoorelkaar.nl wordt veel kennis gedeeld over de impact van Corona-maatregelen en mooie initiatieven die daaruit ontstaan. Ook kunt u daar terecht voor informatie over sociale kwaliteit in Overijssel. Bovendien vindt u hier ook mogelijkheden met betrekking tot subsidies en fondsen.
Handige links:
