Buurthuizen dreigen om te vallen, hoe voorkom je dat?

“Wat is de financiële waarde van het werk dat we doen? Wat kost het de samenleving als verenigingen en het maatschappelijk vastgoed omvallen? Twee bijna filosofische vragen, gesteld door Hans Oude Avenhuis, tijdens een bijeenkomst over de toekomst van buurt- en clubhuizen na Corona.

De meeting was georganiseerd door de Overijsselse Vereniging voor Kleine Kernen, de OVKK. Het gesprek vond plaats via het digitale praatplatform Zoom en stond onder strenge regie van OVKK-man Tom Jannink. Alle deelnemers zaten thuis achter hun computer. Ook gedeputeerde Roy de Witte deed mee vanuit Manderveen: “Met zoveel deelnemers is dat ongeveer een verdubbeling van het aantal inwoners hier;) "

Insteek was eens van elkaar te horen welke problemen buurt- en clubhuizen hebben in deze corona-tijd, hoe ze daar mee omgaan en hoe het na de corona-crisis verder moet. Niet om tot oplossingen te komen, maar wel om al vast een begin te maken met elkaars verhalen te horen, wellicht van elkaar te leren, ook om elkaar moed in te praten, maar vooral om een begin te maken van een soort denktank.

Roy de Witte ontrolde zijn driestappenplan: noodhulp bieden nu, puinruimen daarna maar uiteindelijk toch vooral opbouwen. Op gebied van noodhulp doet de provincie wat ze kan, zijn er ook al veel mogelijkheden, maar De Witte beseft ook wel dat dat niet altijd afdoende is en daarom vindt hij puinruimen en opbouwen minstens zo belangrijk. “Want hoe dan ook moeten we die sociale basis voor onze wijken, buurten en dorpen behouden, die infrastructuur die we opgebouwd hebben is van wezenlijk belang voor de leefbaarheid.”

Noodhulp
Als je niet betrokken bent bij een buurthuis of bij een ander lokaal initiatief, dan kun je je haast niet indenken tegen welke problemen je aan kunt lopen. De horeca is weggevallen. Huurders hebben zelf ook geen inkomsten en zouden de huur op kunnen zeggen. Leden van vaste clubjes zitten nu thuis achter de geraniums. Vrijwilligers van het zwembad hebben de laatste drie lessen van het verplichte EHBO-diploma gemist. Kan het zwembad überhaupt nog open deze zomer. Wat doe je met de voorverkoop van zwembadabonnementen en met al verkochte kaartjes voor een concert dat niet meer doorgaat. Hoe compenseer je gedorven inkomsten nu de zomerkampen niet meer doorgaan…

In de meeting regen de problemen zich aaneen. Maar ook ideeën om het leed te verzachten of op zijn minst voor je uit te schuiven. Zet de verwarming uit zodat je in elk geval nog winst maakt op je zonnepanelen. Verkoop het bier terug aan de brouwerij. Vraag mensen wél een abonnement te nemen als een soort van sponsoring. Maar ook: de regering heeft huurders gevraagd coulant te zijn. Veel buurthuizen huren van de gemeente, dus vraag de gemeente coulant te zijn. Klop aan bij fondsen als DOEN, het Rabofonds en bij allerlei overheidsmaatregelen die er al zijn. OVKK probeert ‘Den Haag’ te bewegen ook buurthuizen onder het landelijke noodfonds te laten vallen.

Puinruimen
Premier Rutte had net zijn persconferentie gehouden met daarin het vermoeden dat de nieuwe werkelijkheid voorlopig wel eens een anderhalve meter samenleving zou kunnen gaan worden. Hoe pas je daar je buurthuis op aan. De buurthuizen zelf zien zich als de huiskamer van het dorp. Veel activiteiten zijn zo goed als onmogelijk. Je kunt wel gaan darten, maar hoe doe je dat dan met de hygiëne van de bar? En als we straks het digitale vergaderen onder de knie hebben, hoeveel vergaderruimte is er dan nog nodig? De uit Heino afkomstige Angeline Hoppen van Landgoed Algoed in Enschede is daar niet zo bang voor: “Ik zie tegelijk ook nieuwe doelgroepen op ons afkomen. Nu nog niet want alles zit dicht, maar al die mensen die straks bij de deur lopen, die gaan op zoek naar een zinvolle dagbesteding!”

Opbouwen
Van noodhulp naar puinruimen wil nog wel. Maar opbouwen gaat vermoedelijk in een heel nieuwe tijd gebeuren. Misschien ziet de wereld er straks heel anders uit, gelden er nieuwe regels voor de samenleving. Dat zou er best wel eens toe kunnen leiden dat ook de buurthuizen zich opnieuw moeten gaan uitvinden. Met activiteiten voor heel andere doelgroepen, vanuit misschien wel een heel andere functie, en ook veel meer rekening houdend met de digitale wereld die in dit coronatijdperk hoe dan ook doorgebroken is.

Het nadenken daarover is lastig, omdat er nog te veel onzekere factoren zijn. Het bracht Hans Oude Avenhuis, adviseur vanuit TriMotion, tot een gedachte die terug gaat naar de kern: wat kost het de samenleving als verenigingen en maatschappelijk vastgoed omvallen? Wat is de financiële waarde van wat verenigingen doen? En hoeveel geld is het ons waard vrijwilligerswerk te betalen als de nieuwe banen van de samenleving?

Het was geen meeting om tot oplossingen te komen. Maar met die opmerking startte Oude Avenhuis wel de discussie vanuit de kern. Onder de noemer: wordt vervolgd.