Opinie: van wie is de AED?
‘Kunnen we een 4D-bijdrage krijgen voor vervanging van de AED?’ Deze vraag kreeg ik van Jan Willem van de Stichting AED Boskamp. En of ik kon meedenken over de financiering van nieuwe AED's in het dorp want die zijn na bijna 15 jaar wel echt aan vervanging toe.
DOOR GINY HOOGESLAG, 4D-MAKELAAR SALLAND
De levensduur van een AED is gemiddeld acht jaar. Een belangrijk onderwerp dus maar ik hoefde niet op zoek naar financiering want de stichting had genoeg opgehaald. Jan Willem: ‘Een anonieme gift in mijn brievenbus met daarin 500 euro zegt genoeg. Mensen vinden een AED in hun omgeving heel belangrijk!’
De vraag afgehandeld zou je denken. Maar ik bleef me afvragen hoe het eigenlijk is georganiseerd rondom de AED’s. Want als op de Boskamp AED’s vervangen moeten worden, dan volgen er meer.
Als het gaat over leven en dood is de vraag in hoeverre het om een maatschappelijk initiatief gaat, of een publieke taak, toch? Ik ging op zoek naar het antwoord op de vraag: ‘van wie is de AED?
Lianne van de gemeente Ols-Wijhe geeft aan dat AED’s formeel geen overheidstaak zijn. ‘Natuurlijk vinden we ze als gemeente heel belangrijk maar tegelijk hebben we een enorme bezuinigingsopgave, dus budget is er simpelweg niet, helemaal niet als je kijkt naar het aantal AED’s dat er is per gemeente. Mogelijk kan de RAV (Regionale Ambulance Voorziening) er iets over zeggen.’
‘Wat wij doen is vervanging van de zogeheten pads nadat een AED is gebruikt’, zegt Annelies van de RAV. ‘We hebben helaas geen budget voor vervanging van AED’s zelf. Daarvoor zijn het er echt teveel.’ Ze geeft aan dat websites als hartslag.nu en aedcompleet.nl beschikbaar zijn voor informatie, maar die voorzien evengoed niet in budget voor vervanging.
Via de gemeente Raalte kom ik terecht bij José. Zij is vrijwillig actief als bestuurslid van de Stichting AED burgeralarmering gemeente Raalte: ‘Bedrijven en openbare gebouwen moeten verplicht een AED hebben. Onder werktijden is de dekking van AED’s daardoor best in orde.’
‘In kleine dorpen lukt het vaak wel om AED’s te regelen en te beheren, inclusief bijbehorende training. In grotere plaatsen gaat dat vaak lastiger. En dan heb ik het nog niet over de aanschaf of vervanging. We hebben als gemeentelijke stichting van de gemeente Raalte gelukkig een bijdrage gekregen. Het is wel de vraag hoe kosten op langere termijn worden betaald, dat verschilt bovendien tussen gemeenten.’
‘We stellen als stichting bijvoorbeeld € 700 beschikbaar als een bedrijf de AED buiten hangt, binnen de bebouwde kom. Tegelijk zijn bedrijven daar niet zo voor te porren. Ik snap dat ook wel. Ze hebben de verplichting dat er onder werktijd een goed functionerende AED moet zijn. Met een buitenkast zijn ze de regie daarover kwijt. Ze lopen kans op een fikse boete als de AED het niet doet als hun werkgevers er gebruik van moeten maken.’
Ik kom tot de conclusie dat een groot deel van de AED’s er is bij de gratie van vele vrijwilligers. Het is geweldig dat dit zo kan. En tegelijk is het bijzonder, omdat hier levens van af hangen. In het licht van preventie en gezondheid is nut en noodzaak van de AED glashelder, bij iedereen.
‘VOOR DE AMBULANCE GA JE TOCH OOK NIET MET DE PET ROND?’
De AED behoort tot de basisvoorzieningen zou je denken, zoals energie en internet, maar dan een basisvoorziening waarmee levens worden gered. Voor de ambulance ga je toch ook niet met de pet rond? De verantwoordelijkheid om de organisatie van alle kosten bij vrijwilligers neer te leggen is op z’n minst opmerkelijk te noemen.
Dus ja, van wie is de AED? De AED is van ons allemaal; het gaat om een publieke taak. Moeten we het hier dan als samenleving niet een keer met elkaar over hebben? De wil om dit op te lossen is er bestuurlijk lijkt me, budget is beperkt in beeld. Maar in welk bestuurlijk gremium hoort deze vraag eigenlijk thuis? Op welke bestuurstafel zou hierover gesproken moeten worden? Bij wie kunnen de vrijwilligers met deze vraag terecht? Wie het weet mag het zeggen, ik hoor het graag!
Giny Hoogeslag
