Sociale hypotheek| Kulturhus De Spil verduurzaamt contact tussen mensen

Alle kernen van de gemeente Dalfsen hebben een kulturhus. In Nieuwleusen is dat kulturhus De Spil. Daar komen inwoners samen om verschillende activiteiten te ondernemen met elkaar; activiteiten die op een of andere manier bijdragen aan het welzijn van mensen in het dorp. Dankzij de Sociale hypotheek van provincie Overijssel konden de bewoners investeren in deze sociale ontmoetingsplaats.

Stefan Keijzer is bij de opening van het gebouw in 2018 aangetrokken als manager van De Spil. impactvolle programma-items op de agenda zetten was zijn belangrijkste opdracht. ‘Niet alleen zelf als organiserende partij, maar vooral samen met onze huurders en participanten die ook in De Spil gevestigd zijn. Zoals de bibliotheek, muziekscholen, welzijnsorganisatie Saam Welzijn, de organisatie voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel Intra Contour, het Agnietencollege en de gemeente.’

Zinvolle programmering

Maatschappelijke organisaties, vrijwilligers en verenigingen uit het dorp zijn nauw betrokken bij De Spil. Van de twee grote, moderne sporthallen wordt goed gebruikgemaakt. Scholen hebben er bewegingsonderwijs en er vinden beurzen en evenementen plaats. ‘Het lukt heel goed met die zinvolle programma’s, al zeg ik het zelf’, zegt Keijzer. ‘De Spil wordt gedragen in het dorp, en ook door de gemeenteraad. Die hebben we net bijgepraat en dat was tot volle tevredenheid.’

Spruiten en boerenkool

Kulturhus De Spil heeft al twee keer een Sociale hypotheek aangevraagd van 15.000 euro, vertelt Keijzer. De eerste keer was voor het aanleggen van een pluktuin op een naastgelegen braakliggend veld. Keijzer: ‘Ons grand café “De nieuwe garde, ieders talent beproefd” is ook een soort maatschappelijke organisatie. Daar werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Denk aan jongeren van de praktijkschool, maar ook mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Zij werken samen met vrijwilligers uit de buurt in onze pluktuin. Wat ze daar oogsten, verwerken ze in gerechten voor het grand café. Gisteren kwamen de spruiten en de boerenkool bijvoorbeeld in een quiche op het menu. Ook worden de gerechten geserveerd in de gezonde schoolkantine van het Agnietencollege.’

Vestzaktheater

De tweede keer was de Sociale hypotheek bedoeld voor het realiseren van het Vestzaktheater in het kulturhus. ‘We hebben verlichting, een groot scherm, een podium, licht en geluid kunnen aanschaffen met het geld van de Sociale hypotheek. Dankzij deze middelen kunnen inwoners uit het dorp zichzelf uiten door kunst en cultuur. En andere inwoners kunnen dan komen kijken en luisteren.’

Het Vestzaktheater wordt inmiddels veel gebruikt, op evenveel manieren. ‘Een boek- en filmclub van de bibliotheek leest eerst samen een boek en bekijkt vervolgens de film in het theater. Een mediawerkplaats maakt er short movies en we organiseren een mini-filmfestival voor de jeugd. Tal van vrijwilligers houden zich bezig met de programmering, de publiciteit en het eten.’

In beweging

Welzijn, educatie, kunst en cultuur, dat zijn de pijlers onder De Spil. Nieuwleusen kan er alle kanten mee op. Keijzer: ‘In lokalen waar overdag les is, wordt ’s avonds vergaderd, of er is een taalcursus. De Spil is altijd in gebruik en in beweging.’

Door de enorme betrokkenheid en inzet van zo’n 35 structurele en 100 incidentele vrijwilligers was het terugbetalen van de Sociale hypotheek snel gedaan. ‘Het poten, oogsten en onderhouden van de pluktuin gebeurt door vrijwilligers. Niet iedereen staat te schoffelen, je moet ook overleggen over de tuin en zaaigoed inkopen. En de oogst moet je verwerken, in soep, taart en andere gerechten. Ook het theater draait helemaal op werkgroepen van vrijwilligers.’

Grote impact

Kulturhus De Spil heeft een grote impact op het dorp, weet Stefan Keijzer. ‘Mensen ontmoeten elkaar hier, er ontstaan vriendschappen en sociale samenhang. De activiteiten bieden zingeving aan vrijwilligers en bezoekers; voor sommigen bieden ze regelmaat in de dag, voor een aantal gepensioneerden zorgt het vrijwilligerswerk voor een betere balans tussen werk en privé.’ Ook gepensioneerden, weet Keijzer, hebben soms behoefte aan structuur in hun dag.

De Sociale hypotheek vindt hij een goed systeem, merkt hij tot slot nog op. ‘Voor de verduurzaming van een gebouw kun je nog wel eens subsidies vinden. Maar je kunt bijna nergens middelen vinden om te investeren in een sociale ontmoetingsplek als deze, waarmee je het contact tussen mensen kunt verduurzamen. En als je veel vrijwilligers hebt, heb je de Sociale hypotheek zó terugbetaald.’

Over de Sociale hypotheek

Sociale ontmoetingsplekken in dorpen en wijken, zoals wijkcentra en dorpshuizen, hebben een belangrijke functie. Inwoners komen elkaar daar tegen, doen activiteiten samen, inspireren elkaar en maken samen mooie plannen om de leefomgeving aantrekkelijk te maken en te houden. Het verder ontwikkelen van deze plekken is een groot vraagstuk. Denk alleen al aan de rijzende energiekosten, de roep om verduurzaming én aan het blijven betrekken van inwoners. De Sociale hypotheek die provincie Overijssel verstrekt aan deze ontmoetingsplekken, biedt kansen en mogelijkheden. Overijsselaars investeren met het geld in hun sociale ontmoetingsplekken, of in de activiteiten die er plaatsvinden. Zij lossen de Sociale hypotheek af door zich vrijwillig in te zetten voor nieuwe activiteiten in het belang van de buurt. De Sociale hypotheek bedraagt per maart 2023 maximaal 15.000 euro.

Wil je meer informatie, of ook een Sociale hypotheek aanvragen? Klik dan op deze link.