Inspirerend voorbeeld: Hele gezin betrokken bij gezond gewicht kinderen

Steeds meer kinderen in ons land zijn te zwaar. Om hen op een gezonder gewicht te krijgen, heeft het geen zin om lekkere dingen te verbieden of sporten te verplichten, weten gezondheidscoaches Mandy Altena en Leonie Hagen. ‘Het welzijn van een kind centraal. En daar hoort ook het gezin en de omstandigheden eromheen bij. Als je weet wat er allemaal speelt, kan je een kind optimaal begeleiden’.

Gezondheidscoaches
Mandy en Leonie zagen in de praktijk als jeugdverpleegkundigen voor GGD IJsselland vaak kinderen met overgewicht. Ze brachten dat ter sprake en gaven tips, maar konden er in de reguliere spreekuren niet veel tijd aan besteden. Sinds twee jaar zijn ze ook gezondheidscoach voor kinderen. Onder het motto Kind naar Gezonder Gewicht is er een pilot geweest. De twee gezondheidscoaches konden hierin 20 gezinnen begeleiden in twee wijken in Deventer waar de meeste jeugd met overgewicht voorkomt. ‘Als jeugdverpleegkundige signaleer je overgewicht en breng je het ook ter sprake, maar je kunt niet echt doorvragen. Dit is een andere rol, je hebt meer tijd om een vertrouwensband op te bouwen en kunt ook echt doorvragen. Hoe denken ze dat dit is gekomen? Wat zijn de gewoontes in een gezin? Wat zouden ze willen bereiken?’, legt Mandy uit. Inmiddels is de pilot afgerond en zijn er voor alle wijken in Deventer 3 gezondheidscoaches beschikbaar.

De twee merken dat ouders aanspreken gevoelig ligt. ‘Als het om je kind gaat, voelt het al gauw alsof jij iets niet goed hebt gedaan. Maar daar gaat het niet om. We willen motiveren om het anders te doen. Bijvoorbeeld door het gesprek aan te gaan over gevolgen voor de gezondheid, ze aan het denken te zetten over de gewoontes in het gezin en hen zelf te laten bedenken wat ze eventueel anders zouden kunnen doen. Bijvoorbeeld op de fiets naar school in plaats van met de auto brengen, samen een ommetje maken. We maken samen een plannetje met haalbare doelen zodat ze het ook vol kunnen houden’, zegt Mandy.

Wat speelt er?
Als de gezondheidscoaches langer met een gezin optrekken, horen ze vaak ook dat er meer speelt. Armoede bijvoorbeeld, waardoor kiezen voor duurdere gezonde voeding lastig is. Of psychische problemen rondom een scheiding of niet mee kunnen komen op school. Aan de hand van een praatplaat komen ook deze onderwerpen aan bod. Leonie: ‘Het mooie is dat we, als het nodig is, voor die achterliggende problemen nauw in verbinding staan met verschillende partners, van het sociale wijkteam tot schuldhulpverlening, van de beweegmakelaar die kan helpen een passende sport te vinden tot de kinderwerker voor naschoolse activiteiten. Als het onze expertise te boven gaat, verwijzen we door en als het nodig is gaan we de eerste keer mee of maken we samen een afspraak’.

Gezondere keuzes
Leonie merkt dat in sommige gezinnen kennis rondom voeding ontbreekt. ‘Tijdens de gesprekken kunnen we inzicht geven in het huidige voedselaanbod en hoe ze gezondere keuzes kunnen maken zoals een hamburger vervangen door een stukje kipfilet. Soms denken ze het goed te doen en kiezen ze bijvoorbeeld niet voor friet maar voor gebakken aardappels. Maar ook daar eet je snel teveel van vaak met een sausje. Als je voor frisdrank zonder suiker kiest, blijf je de hang houden naar zoet. Door samen naar etiketten te kijken, ontdekken veel mensen pas hoeveel suiker in voeding zit, ook in producten waar je het niet verwacht zoals sommige soorten brood, zuivel of vlees’.

De pilot laat zien dat kinderen die op deze manier worden begeleid beter in hun vel zitten en meer in balans zijn. Dat de kilo’s er meteen afvliegen, is ijdele hoop, weet Mandy uit ervaring. ‘Het gaat er in eerste instantie om dat ze zich beter voelen, en weten dat ze gezonder bezig zijn. Als de bloeduitslagen beter worden en ze voelen zich fitter, dan motiveert dat om door te gaan. Gedragsverandering is een kwestie van lange adem’.

Ook Leonie houdt zich vast aan de kleine succesjes. ‘Het zit in kleine veranderingen. Een kind wat uit zichzelf tegen de moeder zegt: ‘Ik heb al een snoepje gehad, ik wil nu niet’. Of een kind wat steeds om eten vroeg en nu uit zichzelf aangeeft: ik heb wel trek maar ik mag om vier uur pas weer wat. Dan heb je een kleine verandering teweeg gebracht. Die kleine stapjes werpen uiteindelijk hun vruchten af’.

Contactgegevens:
Leonie Hagen l.hagen@ggdijsselland.nl
Mandy Altena m.altena@ggdijsselland.nl